Hepimizin akıcı konuşamadığı zamanlar olabilir. Söylediklerimize "ııı" veya "şey" ekleyebiliriz. Konuşurken bir sesi ya da sözcüğü birden fazla söyleyebiliriz. Bunların sürekli olmasına ve konuşmanın anlaşılırlığını olumsuz şekilde etkileyecek kadar sık olmasına akıcı olmayan konuşma denir. Konuşmanın akıcılığındaki bozukluklar farklı türlerde olabilir. Konuşma akıcılığında bozukluk olan bireyler sözcüklerin bazı kısımlarını tekrar edebilirler (tekrarlar), bir sesi uzun süre uzatabilirler (uzatmalar) veya bir kelimeyi çıkarmakta zorlanabilirler (bloklar).
Kekemelik, akıcı olmayan konuşmadan daha fazlasıdır. Kekemelik, konuşmayla ilgili gerginlik ve olumsuz duyguları da içerebilir. İletişimizi olumsuz etkileyerek başkalarıyla konuşmaktan kaçınmanıza sebep olabilir. Kekemeliğinizi gizlemek için belirli sözcüklerden veya durumlardan kaçınabilirsiniz. Örneğin, daha çok kekelemeye neden oluyorsa telefonda konuşmak istemeyebilirsiniz.
Kekemeliğin sıklığı ve şiddeti artıp azalabilir. Örneğin; bir süre çok şiddetli ve sık kekemelik mevcutken, zaman zaman neredeyse tamamen geçmiş gibi bir seyir izleyebilir, sonra tekrar farklı bir şiddette ortaya çıkabilir.
Farklı kekemelik türleri mevcuttur. Bunlar tek başlarına veya farklı türler birlikte konuşma esnasında ortaya çıkabilirler. Bu durumu sanki kekemeliğin farklı maskeleri gibidir. Kekemelik türleri: Konuşma akıcılığındaki bozukluklar kelimelerin bazı kısımlarını tekrar edebilir (tekrar), sesleri uzun süre uzatabilir (uzatmalar) veya bir kelimeyi çıkarmakta zorluk çekebilir (bloklar).
Detaylı bilgi için:
https://detayyayin.com.tr/class/INNOVAEditor/assets/okt/Aileler%20%C4%B0%C3%A7in%20%C3%96nerileri.pdf
Kekemelikte başını sallama veya göz kırpma gibi diğer davranışlar da eşlik edebilir. Bu davranışlara ikincil davranışlar denmektedir. Bazen kekeleyen kişiler bu davranışları kekemeliği durdurmak veya kekemelikle başetmek için kullanırlar. Ayrıca bireyler kekemeliği önlemek için belirli kelimeleri kullanmaktan kaçınabilirler veya iletişimde zorlandıkları kelimelerin yerine farklı kelimeler kullanabilirler.
Duygular ve tutumlar kekemeliği etkileyebilir. Örneğin, hayal kırıklığı veya gerginlik konuşmanın akıcılığının bozulmasına neden olabilir. Heyecanlanmak veya zaman baskısı hissetmek de akıcı olmayan konuşmaları artırabilir. Kekeleyen bir kişi, başkaları uyarırsa veya konuşmalarına dikkat çekerse daha fazla kekeleyebilirler. Kekemelik, kişinin toplum içinde utanmasına ve konuşması gerektiği durumlarda gerginlik hissetmesine neden olabilir.
Kekemeliğe genetik, taklit, çevresel ve nörofizyolojik faktörler neden olabilmektedir. Çevresel faktörler (aile içinde yaşanan olaylar, olumsuz tutumlar, hızlı yaşam tarzı, stres vb.) ve zaman baskısı, hassas mizaç (bireysel davranışsal özellikler veya tepkiler) ve duygular konuşma bozukluğunu şiddetlendirebilir. Genellikle küçük çocuklarda duygusal tepkisellik ve çocuğun kekemeliğine karşı olan olumsuz tutumu, çocuğun akıcı olmayan konuşma ile başa çıkmasını olumsuz etkileyebilir.
Ailelere Öneriler :
https://detayyayin.com.tr/class/INNOVAEditor/assets/okt/Aileler%20%C4%B0%C3%A7in%20%C3%96nerileri.pdf
KAYNAKLAR
American Speech-Language-Hearing Association. (1979). Asha: A journal of the American Speech-Language-Hearing Association. Rockville, Md: The Association. https://www.asha.org/public/speech/disorders/stuttering/
Kara, İ., Kulak Kayıkcı, M.E., & Kirazlı, M.Ç. (2019). Okul Çağı Kekemelik Terapisi. Ankara (Türkiye): Detay Yayıncılık.
